SPIEF-ը տնտեսական արդյունքների, բանակցությունների, ներդրումների և ենթակառուցվածքային նախագծերի հարթակ է. Արման Ղուկասյան
Հունիսի 18-ից 20-ը Սանկտ Պետերբուրգում ավանդաբար անցկացվում է Սանկտ Պետերբուրգի միջազգային տնտեսական ֆորումը՝ SPIEF-2025-ը: Ինչպես նախորդ տարիներին, այս տարի SPIEF-ը լեփ-լեցուն է, չնայած Ռուսաստանի մեկուսացման մասին Արևմուտքից արդեն հնացած պատմություններին: Ֆորումին մասնակցել են ավելի քան 92 երկրներից և տարածքներից մասնակիցներ։
Հատուկ InfoPress-ի համար «Սոցիալական արդարության անունով» կուսակցության նախագահ, քաղաքագետ Արման Ղուկասյանը պատասխանեց մեր հարցերին SPIEF-ին Հայաստանի մասնակցության վերաբերյալ։
Ինչպե՞ս եք գնահատում Հայաստանի մասնակցությունը SPIEF 2025-ին և ի՞նչ կտա այն մեր երկրին։
Փոխվարչապետ Մհեր Գրիգորյանի մասնակցությունը SPIEF 2025-ին նշանակալի իրադարձություն է Հայաստանի համար: Ֆորումը միավորել է ավելի քան 92 երկրների, այդ թվում՝ Հայաստանի, որտեղ նախատեսվում է 15 երկկողմ երկխոսություն՝ համագործակցությունը ընդլայնելու համար, այդ թվում՝ մեր հանրապետության հետ: Սա հիանալի հնարավորություն է՝
Գտնել նոր ներդրողներ և ամրապնդել արտահանման ուղիները, ինչը կարևոր է այնպիսի ոլորտների համար, ինչպիսիք են հանքարդյունաբերությունը և տեղեկատվական տեխնոլոգիաները։ Ամրապնդել տնտեսական և քաղաքական կերպարը. մասնակցությունը ցույց է տալիս Հայաստանի ակտիվությունը համաշխարհային հարթակում նույնիսկ բարդ աշխարհաքաղաքական և տարածաշրջանային իրավիճակում։
Ստեղծել աճի շարժիչ ուժ՝ երկխոսություններ հաստատելով խոշոր գործընկերների, այդ թվում՝ ԱՄԷ-ի, ԵՄ-ի, Հնդկաստանի, Չինաստանի և ԵԱՏՄ պետությունների հետ։
Ընդհանուր առմամբ, մասնակցությունը բացում է դռներ նոր պայմանագրերի, տեխնոլոգիաների և ներդրումների համար՝ ամրապնդելով Հայաստանի դիրքերը միջազգային ասպարեզում։
Ի՞նչ հեռանկարներ կան Հայաստանի համար SPIEF հարթակում։
SPIEF-ում Հայաստանը կարող է.
- Կնքել կոնկրետ համաձայնագրեր, առնվազն համագործակցության հուշագրեր և համատեղ նախագծեր։
- Ամրապնդել տնտեսական գործընկերությունը Ռուսաստանի և ԵԱՏՄ երկրների հետ՝ միաժամանակ ընդլայնելով համագործակցությունը ասիական, եվրոպական և աֆրիկյան շուկաների հետ։
- Օգտագործել հարթակը՝ հայտարարելու բարեփոխումների և բարեփոխման նախագծերի մասին, մասնավորապես՝ օրենսդրական բարեփոխումների և արտահանման ընդլայնման ոլորտում։
- Դիրքավորվել որպես տնտեսական կայունության գործոն տարածաշրջանում՝ ստեղծելով հուսալի գործընկերոջ կերպար։
Սա ոչ միայն հասարակայնության հետ կապերի, այլև բանակցությունների, ներդրումների և ենթակառուցվածքային նախագծերի տնտեսական արդյունքների կոնկրետ հարթակ է։
Ինչպիսի՞ն կլինի 2026 թվականը Հայաստանի համար տնտեսության ոլորտում այս անկայուն ժամանակներում։ Կա՞ն որևէ կանխատեսումներ։
Արժույթի միջազգային հիմնադրամի տվյալներով՝ 2024 թվականին ՀՆԱ-ի աճը կազմել է մոտավորապես +5.9%, իսկ 2025 թվականին կանխատեսվում է համեմատելի տեմպ՝ մոտ 5-6%։ Համաշխարհային բանկը կանխատեսում է 5.5% աճ 2025 թվականին։
Այնուամենայնիվ, կան նաև ռիսկեր.
Հիմնական շարժիչ ուժը ծառայությունների ոլորտներում տնտեսական աճն է, միգրանտներից ստացվող դրամական փոխանցումները և արտահանումը, որի զգալի մասը կազմում է հանքարդյունաբերությունը։
Գյուղատնտեսական և արդյունաբերական ոլորտների զարգացման դանդաղումը նվազեցնում է երկարաժամկետ կայուն աճի ներուժը։
Մասնագետները աճի ներուժը գնահատում են 5.5%՝ բարեփոխումների և ներդրումների հոսքի դեպքում, և ավելի բարձր, եթե խթանվի արտահանումը, և տնտեսությունը արդիականացվի։
Աճի տեմպերը կարող են կազմել 5-6%, եթե իրականացվեն բարեփոխումներ, դիվերսիֆիկացում և քաղաքական կայունություն (օրինակ՝ 2026 թվականի հունիսի 7-ին կայանալիք խորհրդարանական ընտրությունները)։ Հիմնական ռիսկը հետագա աշխարհաքաղաքական անկայունությունն է, արտաքին ցնցումների ազդեցությունը (օրինակ՝ պատժամիջոցների քաղաքականություն, տարածաշրջանային հակամարտություններ, համաշխարհային տնտեսական ճգնաժամեր), որը կարող է սահմանափակել աճը բազային սցենարից ցածր։